معرفی برخی از راه های انتقال بیماری های مهم و مشترک بین دام و انسان
لازم به ذکر است که بدانید بیش از 800 نوع بیماری وجود دارد که می تواند از طریق دام به انسان انتقال یابد .
بروسلوز یا تب مالت :
تعریف:
بيماري تب مالت‌كه در حيوانات به نام سقط جنين واگير مرسوم است، يكي از بيماريهاي عفوني قابل انتقال بين انسان‌و حيوان ميباشد و با نام‌هاي ديگري نظير: تب‌مواج،تب ديوانه و تب مديترانه‌اي نيز ناميده مي‌شود.
اين بيماري در تمام فصول سال وجود دارد، اما در بهار و پاييز يعني زمان زايش و شيردهي دام‌ها بيشتر ديده مي‌شود.
عامل بيماري:
نوعي باكتري به نام «بروسلا» ميباشد. اين‌ميكروب داراي چند نوع است. نوعي از باكتري كه عمدتا در گوسفند و بز ديده مي‌شود، مهمترين عامل بيماري در انسان است.
راه های انتقال بیماری :
۱ - به‌صورت تماس مستقيم با بافتهاي حيوان آلوده نظير خون، ترشحات رحمي و ترشحات جنين سقط شده.
۲ - به‌صورت غيرمستقيم از راه:
- مصرف شيرخام و فرآورده‌هاي لبني آلوده خصوصا پنير تازه، خامه، سرشير و كره
- انتقال تنفسي از طريق افشانه‌هاي موجود در هواي‌آغل و اصطبل‌آلوده يا آزمايشگاه
- فرو رفتن سر سوزن سرنگ حاوي واكسن‌هاي حيواني به دست انسان
مشمشه :
تعریف:
مشمشه يكي از بيماريهاي باكتريائي مسري خطرناك است كه اغلب سبب ابتلاء تك سميها ميگردد؛ بيماري بشدت كشنده بوده و از اهميت بالائي در جمعيتهاي اسب برخوردار است .اين بيماري از جمله بيماريهاي مهم مشترك بين انسان و دام ميباشد.
عامل بيماري :
عا مل بيماري باكتري گرم منفي غير متحرك فاقد كپسول و غير هاگزا بنام پزودومناس مالئي ( Pseudomonas mallei ) است كه بعضاً در مراجع جديد به نام بورخولدريا مالئي ( Burkholderia mallei ) نيز ناميده شده است .
راه های انتقال بیماری :
بيماري در انسان انفرادي و در اثر با تماس اسبان ، الاغ و يا قاطر آلوده بروز ميکند ، راه ورود ميکروب از طريق پوست و مخاط بيني وچشم ميباشد ، همچنين مواردي از عفونت در اثر استنشاق مواد آلوده در کارکنان آزمايشگاه ها گزارش شده است. .
بطور كلي اسبدارها كه در ارتباط مستقيم و تنگاتنگ با اسبها مي باشند و بويژه دامپزشكاني كه بدون دقت عمل لازمه اقدام به كالبد گشائي حيوانات آلوده مينمايند در معرض خطر قرار دارند .
هاری :
اين بيماري به دلايل ذيل داراي اهميت مي باشد:
۱ ـ ميزان كشندگي بـالا ( صددرصد) به طوري كه پس از ظهور علايم بيماري چه در انسان و چه در حيوان درمان پذير نبوده و بيمار محكوم به مرگ مي باشد.
۲ ـ افزايش روند موارد حيوان گزيدگي انساني كه بناچار سالانه مبالغ زيادي صرف خريد سرم و واكسن ضد هاري جهت درمان و پيشگيري مي گردد.
۳ ـ تلفات و خسارات اقتصادي زياد
۴ ـ و ...
عامل بيماري:
ويروسي است بي هوازي و نروتروپ يعني تمايل به سيستم عصبي دارد و وقتي به سيستم عصبي مركزي حمله نمايد تقريباً هميشه موجب مــــــرگ ميزبان مي گردد.
ويروس هاري در حرارت ۵۰ درجه سانتي گراد در مدت ۱۵ دقيقه و در حرارت ۶۰ درجه در مدت ۳۵ ثانيه و در حرارت ۱۰۰ درجه سانتي گراد در مدت چند ثانيه از بين مي رود.
بنابراين براي ضدعفوني وسايل آلوده كافي است چند دقيقه آنها را بجوشانيد و يا از فنل و الكل استفاده نماييد.
راه های انتقال بیماری:
۱ ـ اصلي ترين راه سرايت بيماري از طريق گازگرفتن به وسيله حيوانات مي باشد. در مورد گربه و گربه سانان از طريـــــق پنجه كشيدن انتقال بيماري صورت مي گيرد، زيرا گربه دايماً مشغـــــــول ليسيدن پنجه ها يش مي باشد و پنجه ها آلوده به بزاق مي شوند و در موقع پنجه كشيدن مي تواند ويروس را از طريق خراش به انسان منتقل نمايد.
۲ ـ راه پوست:
بيماري هاري از راه پوست سالم قابل سرايت نيست، ولي اگر كوچكترين خراش يا زخمي در پوست وجود داشته باشد قابل سرايت مي باشد.
۳ ـ راه مخاط ها :
سگها و گربه هاي به ظاهر سالم كه در اواخر دوره نهفتگي بيماري هاري هستند مي توانند ويروس را از طريق ليسيدن مخاط لب ـ چشم و بيني به صاحبان خود منتقل نمايند.
۴ ـ انتقال از راه دستگاه گوارش:
انتقال بيماري از اين طريق بعيد به نظر مي رسد، ولي بايد از خوردن گوشت و ساير فرآورده دامهاي مبتلا به هاري خودداري نمود.
منبع : روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان همدان
