خواص بامیه
در کتب طب سنتی فارسی، بامیه می‌نویسند به فرانسویGimbo وGombaud وKetmie comestible و به انگلیسیOkra وGumbo گفته می‌شود. گیاهی است از خانواده پنیرکMalvaceae نام علمی آنAbelmoschus esculentus Moench . و مترادف آنHibiscus esculentus L . است.
مشخصات
بامیه گیاهی است از خویشان نزدیک پنبه و کنف. ظاهرا موطن اصلی آن افریقا و یا مناطق گرم آسیا است، ولی به‌هرحال به سایر مناطق دنیا رفته و در حال حاضر در اغلب کشورها و مناطق معتدله و حتی سرد کاشته می‌شود. بامیه اصولا یک گیاه گرمسیری است و در شرایط مناسب اقلیم گرم، گیاه چند ساله است، ولی در مناطق معتدل و سرد که کاشته شود چون تحمل سرمای زمستان را ندارد به صورت گیاه یکساله درمی‌آید.
بامیه گیاهی است بلند برگهای آن دارای بریدگی و چاک‌دار که برگ را به چند قسمت تقسیم می‌کند و هر قسمت از برگ نوک‌تیز است، شبیه برگ پنبه، گلهای آن درشت شبیه گلهای خانواده پنیرک به رنگ زرد یا سفید، کبسول میوه دراز نوک‌تیز سبزرنگ و لعاب‌دار. دانه‌های آن بی‌بو.
معمولا میوه‌های نارس و سبز بامیه چیده شده و مصرف می‌شود هم از نظر غذایی و هم برای مصارف دارویی. تکثیر بامیه از طریق کاشت بذر آن صورت می‌گیرد که در نواحی معتدل ایران بین اواخر فروردین تا خرداد کاشته می‌شود.
معمولا بذر را یک شبانه‌روز خیس می‌کنند و به این ترتیب سبز شدن آن تسریع می‌شود فاصله بین خطوط کاشت را در حدود یک متر می‌گیرند و پس از اینکه گیاه سبز شد تنک کرده و فاصله بین بوته‌های بامیه روی خط را حدود 40- 30 سانتی‌متر می‌گذارند. بذر باید در عمق 2- 1 سانتی‌متر بسته به نوع خاک زیر خاک کاشته شود.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی غلاف یا میوه بامیه منبع غنی از لعاب وPectin است و از نظر آهن و کلسیم نیز قابل توجه است در غلاف میوه تازه سبز بامیه در حدود 520 واحد بین المللی ویتامینA می‌باشد و به علاوه دارای تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و سرانجام ویتامینC یا اسکوربیک اسید است.
در هندوستان بررسی‌های شیمیایی در مورد استعمال لعاب میوه نارس بامیه به عنوان جانشین پلاسما انجام گرفته است و این بررسی‌ها در مورد حیوانات شده و از لعاب میوه بامیه که به طریق آزمایشگاهی تهیه می‌شود برای افزایش حجم خون حیوان استفاده شده و نتایج رضایت‌بخشی داده است. برای تسریع در این جانشینی مقداری کم از خون حیوان به محلول تهیه شده اضافه شده و نتیجه سریع‌تر و بهتر گرفته شده است. در این محلول که از لعاب میوه نارس بامیه برای جانشینی پلاسما تهیه می‌شود مواد دی- گالاگتوز[43]، ال- رامنوز[44] و دی- گالاکتو- رونیک اسید[45] [ولث اف اندیا] وجود دارد.
تمام گیاه بامیه معطر است و عطری شبیه عطر میخک از آن متصاعد می‌شود و برگ و ساقه‌های بامیه دارایIodine است. دانه‌های رسیده آن در حدود 22- 16 درصد روغن دارد که خوراکی است. در گلهای آن دو نوع فلاونول پیگمان 46] به نام گوسی‌پتین 47] و کوورستین 48] وجود دارد.
در هریک صد گرم بامیه خام نارس مواد زیر موجود است:
آب 9/ 88 گرم، پروتئین 4/ 2 گرم، مواد قندی و سایر هیدراتهای کربن 6/ 7 گرم، خاکستر 8/ 0 گرم، کلسیم 92 میلی‌گرم، فسفر 51 میلی‌گرم، آهن 6/ 0 میلی‌گرم، سدیم 3 میلی‌گرم، پتاسیم 249 میلی‌گرم، تیامین 17/ 0 میلی‌گرم، رایبوفلاوین 21/ 0 میلی‌گرم، نیاسین 1 میلی‌گرم، ویتامینC 31 میلی‌گرم، ویتامینA 520 واحد بین المللی.
خواص- کاربرد
بامیه نارس پخته به عنوان سبزی لذیذ و مقوی است. جوشانده میوه نارس بامیه مقوی و نرم‌کننده و لطیف‌کننده پوست و مدر است. در ناراحتی‌های نزله‌ای که منجر به التهاب یک غشای مخاطی همراه ترشح است و همچنین در موارد سوزش مجرای ادرار در موقع ادرار کردن و احساس درد در موقع ادرار و بالاخره در موارد سوزاک مفید است. لعاب حاصل از میوه و تخم آن نیز نرم‌کننده است و برای سوزاک مفید است. از برگهای آن به عنوان ضماد نرم‌کننده استفاده می‌شود. تخم بامیه معرق است و محرک قلبی و ضد اسپاسم است.
در چین از گل و تخم و ریشه و میوه آن به عنوان دارو استفاده می‌شود و نرم کننده و مدر است و برای تسهیل زایمانهای مشکل تجویز می‌شود. در استعمال خارجی ضماد آن روی انواع زخمها گذارده می‌شود و التیام‌دهنده است. از جوشانده میوه آن برای معالجه سوزاک و سوزش مجرای ادرار استفاده می‌شود و از جوشانده ریشه آن برای معالجه سیفیلیس استفاده می‌شود. در هندوچین از ریشه بامیه مانند جانشین خطمی استفاده می‌شود. میوه سبز تازه بامیه منبع غنی ویتامینB است. شربتی از جوشاندن آن در فیلیپین تهیه می‌شود و برای زخم گلو و گرفتگی صدا بسیار مفید است.
بامیه از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی سرد و تر و تری آن از سایر بقول بیشتر است، از نظر خواص بامیه برای مزاجهای گرم خوب است. میوه نارس آن را با گوشت پخته می‌خورند و در هندوستان معتقدند که مقوی باه است. در صورتی که اشخاص سردمزاج بخواهند بامیه بخورند برای اینکه سردی آن ضرر نرساند و عوارضی ایجاد نکند باید با ادویه گرم میل کنند.
معارف گیاهی، ج1، ص: 19
منبع : http://irmed.mihanblog.com/
دسته بندی: خواص گیاهان دارویی,گیاهان,
برچسب ها :
بامیه ,
خواص کاربرد بامیه ,
ترکیبات شیمیایی بامیه ,
مشخصات بامیه ,
بامیه نارس ,
جوشانده میوه نارس بامیه ,
سوزش مجرای ادرار در موقع ادرار کردن ,
تسهیل زایمانهای مشکل ,
التیام‌دهنده ,
یوه سبز تازه بامیه ,
میوه سبز تازه بامیه منبع غنی ویتامینB ,
ویتامینB ,
